AS TERRAS DA BARBANZA

As terras da Barbanza están situadas nunha península de extraordinario valor paisaxístico, ecolóxico e arqueolóxico entre as rías de Muros e Arousa, en plenas Rías Baixas. Na súa parte central érguese un enorme bloque tectónico de granito orientado en dirección SSO-NNL a cuxos pés foron nacendo aldeas mariñeiras que co paso dos anos acadaron un notable crecemento demográfico. A dureza da paisaxe da serra, onde pace en liberdade gando vacún e cabalar, con miradoiros espectaculares sobre as rías, contrasta coa calidez dos areais e as lagoas da costa.

Se temos en conta a gran cantidade de xacementos arqueolóxicos existentes, a Barbanza tivo que estar moi poboada dende tempos antigos, tanto no interior, onde podemos atopar os conxuntos megalíticos da Arca da Barbanza, a Casota do Páramo, as mámoas de Sabucedo e Alto das Brañas, infinidade de petróglifos e restos de castros e calzadas romanas como a de Vitres ou a de Moimenta, como na costa, onde achamos restos de castros prerromanos como os de Baroña, Neixón, Punta Ostreira, Porto de Baixo ou A Cidá.  

De non terdes moito tempo para coñecer esta comarca polo miúdo a miña suxestión é que entredes pola ría de Muros e comecedes a ruta na vila de Noia, cun interesante casco histórico medieval como as casas góticas do s. XIV da Xouba e da Rosa, o Pazo do Forno do Rato, o Pazo Dacosta, o Hospital de Adentro ou Casa da Gramática e algunhas das igrexas máis interesantes da arquitectura galega como Santa María a Nova do s. XIV coas súas lápidas gremiais, San Martiño do s. XV ou San Francisco do s. XVI.

Seguindo a costa cara ao sur pasaredes por Portosín e Porto de Son, turísticas vilas mariñeiras. Nesta última está o Centro de interpretación do Castro de Baroña, que podedes visitar antes de continuar viaxe ata o castro, declarado Patrimonio Artístico Nacional. O castro de Baroña está situado nun lugar espectacular: unha península rochosa, á beira do mar, dende onde se divisa ao lonxe a elegante silueta do Monte Louro.

Otro monumento que non podedes deixar de ver é o dolmen de Axeitos, un dos mellor conservados de Galicia, malia faltarlle o corredor de entrada. Para velo hai que desviarse da costa e seguir a AC 550 que leva a Santa Uxía de Ribeira ata a aldea de Axeitos, onde atoparedes un indicador que sinala o camiño a seguir para atopar o dolmen.

Dende Sta. Uxía podemos retroceder ata as dunas de Corrubedo, (de arredor de 2,5 qm. de lonxitude e entre 10 e 15 de altura, con dúas lagoas integradas, unha de auga doce, a de Vixán, e outra de auga salgada, a de Carregal), e logo seguir ata A Pobra do Caramiñal, un lugar vinculado a Valle Inclán e á súa obra, con casas blasonadas como a Torre de Xunqueiras, a Torre de Bermúdez ou a Casa Grande de Aguiar. Dende a Pobra pódense facer multitude de rutas tanto paisaxísticas como culturais. Entre as rutas paisaxísticas está a da Curota, un mirador espectacular dende onde se divisan as rías a vista de paxaro e onde atoparedes un busto de Valle Inclán, ou a ruta das piscinas naturais do río Pedras. E, como non, as rutas que seguen a costa comunicando sensacionais areais, rodeados de piñeirais por onde poderedes pasear, descansar ou tomar un relaxante baño. Dende a Pobra hai que seguir ata Boiro, outro lugar de magníficas praias, onde cómpre visitar o castro de Neixón cun Centro de interpretación moi interesante.

A seguinte parada imprescindible é a vila mariñeira de Rianxo, berce de destacados escritores da literatura galega como Castelao, Rafael Dieste ou Manuel Antonio, tamén con interesantes mostras arquitectónicas. E finalmente as Torres do Oeste de Catoira.